ΠΈΤΟΛΕ : ΛΟΥΚΟΥΜΑΔΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ
Η είσοδος του χειμώνα στον Ιταλικό Νότο, σηματοδοτείται με μικρά χρυσαφένια ημίγλυκα λουκουμαδάκια, τα οποία ονομάζονται συνήθως πέτολε (pettole, αλλά και πέτουλι, τζίπουλι, τζέπολε, σκορπέλε, σφιντζιόλι). Πρόκειται γιά παραδοσιακή συνταγή πολύ διαδεδομένη στις περιοχές Απουλία, Καλαβρία, Καμπάνια και Μπαζιλικάτα. Ανάλογα με την περιοχή, παρασκευάζονται την ημέρα του εορτασμού της Αγίας Καικιλίας (22 Νοεμβρίου - περιοχή του Τάραντο), της Αγίας Αιατερίνης της Αλεξάνδρειας (25 Νοεμβρίου - περιοχή νοιτιο-ανατολικά του Μπάρι), του Αγίου Μαρτίνου (11 Νοεμβρίου - περιοχή του Λέτσε), την παραμονή της Αμώμου Συλλήψεως (7 Δεκεβρίου - περιοχή του Μπρίντιζι) και τέλος παραμονή των Χριστουγέννων (24 Δεκεμβρίου - περιοχή της Φότζα) ή το πρωί της παραμονής της Πρωτοχρονιάς.
Πιό ονομαστές απ'όλες οι πέτολε του Τάραντο, καθώς η παράδοση τους διατηρείται αναλοίωτη μέχρι και σήμερα. Ο τοπικός θρύλος λέει ότι μία νοικοκυρά σηκώθηκε το πρωί γιά να φτιάξει, όπως συνήθιζε, το ψωμί της ημέρας. Εκείνη την στιγμή όμως άκουσε τους βοσκούς, που περνούσαν μέσα από τους δρόμους της πόλης, παίζοντας μουσική με τις γκάϊντες, γιά να τιμήσουν την Αγία Καικιλία (Santa Cecilia), προστάτιδα της μουσικής. Μαγεμένη από την μελωδία τους, η νοικοκυρά, παράτησε το ψωμί και άρχισε να τους ακολουθεί μέσα στους δρόμους της πόλης. Οταν, μετά από πολλές ώρες ξαναγύρισε στο ζυμάρι της, αυτό είχε φουσκώσει τόσο πολύ, που δεν μπορούσε πλέον να το κάνει ψωμί. Ετσι σκέφτηκε να κόψει την ζύμη σε μικρά κομματάκια και να την τηγανίσει. Οταν τα παιδιά της την ρώτησαν πως ονομάζονται τα τηγανητά ψωμάκια που τους πρόσφερε γιά κολατσό, αυτή τους απάντησε pettel, καθώς έμοιαζαν πολύ με τις μκρές φοκάτσες που φτιαχνουν στην περιοχή και τις ονομάζουν "πίτες". Αλλη παραλλαγή του θρύλου μας διηγείταιότι η νοικοκυρά απάντησεi' cuscin' du Bambinel, δηλαδή τα μαξιλάρια του Θείου Βρεφους, υπονοώντας το πόσο μαλακά και αφράτα είναι αυτά τα λουκουμαδάκια; αυτό όμως παράλληλα είναι και μία έμμεση αναφορά στο έθιμο να στολίζουν γιά τα Χριστούγεννα την ημέρα της Αγίας Καικιλίας, και βέβαια πρώτα απ'όλα ετοιμάζουν και την παραδοσιακή φάτνη, όπου αναπαύεται το Θείο Βρέφος.
Πληροφορίες από : Wikipedia
Είναι εκπληκτικό πάντως το πως ταιριάζουν μεταξύ τους οι παραδόσεις των διαφόρων λαών, αν σκεφτείτε ότι εχτές, που στην Ελλάδα γιορτάζουμε τον Αγιο Ανδρέα τον λεγόμενοκαι τρυποτηγανά, το έθιμο θέλει αυτήν την ημέρα οι νοικοκυρές να φτιάχνουν τηγανίτες λουκουμάδες, και όποια τεμπελιάσει και δεν ταφτιάξει, ο Αγιος για να την τιμωρήσειτρυπάει το τηγάνι της!
Η συνταγή γιά τις πέτολε είναι πολύ απλή και η ζύμη τους μοιάζει όντως με αυτή του ψωμιού. Δεν γίνεται όμως τόσο ρευστή όσο αυτή των συνηθισμένων λουκουμάδων, γι'αυτό και το εσωτερικό τους είναι γεμάτο, δεν γίνονται σαν φούσκες. Εξωτερικά είναι τραγανές, ενώ μέσα είναι αφράτες και πολύ μαλακές. Το παραδοσιακό τους σχήμα είναι σαν μικρό λεμόνι και από εκεί φαίνεται πόσο καλή μαστόρισσα είναι η νοικοκυρά που τις έφτιαξε! Η γεύση τους είναι ημίγλυκη και μπορούν να προσφερθούν ως αλμυρά αλλά και ως γλυκά σνάκ. Στην αλμυρή παραλλαγή, μπορεί να προστεθούν ελιές, κομματάκια λουκάνικο Φραγκφούρτης, μπέϊκον μη καπνιστό, παρμεζάνα, κάππαρη, αλλά και αντζούγιες, βακαλάος ή ωμά μύδια. Στην γλυκειά παραλλαγή πασπαλίζονται συνήθως με ζάχαρη ή περιχύνονται με μέλι.
Σερβίρονται αυστηρά ζεστές, μόλις βγούν από το τηγάνι. Δεν είναι όμως καθόλου άσχημες ακόμη και την επόμενη ημέρα, παρ'όλο που χάνουν την εξωτερική τραγανή τους κρούστα.
Δόση :περίπου 30 κομμάτια
Βαθμός δυσκολίας συνταγής :εύκολη
Υλικά : 200 gr αλεύρι γοχ.,
100 gr αλεύρι κίτρινο (σταρένιο),
7 gr μαγιά μπύρας νωπή,
250 gr νερό χλιαρό,
4 gr ζάχαρη,
8 gr αλάτι θαλασσινό ψιλό.
γιά το τηγάνισμα :σπορέλαιο.
Προετοιμασία :
Διαλύστε την μαγιά στο νερό.
Βάλτε τα αλεύρια και την ζάχαρη μέσα σε ένα ευρύχωρο μπωλ. Προσθέστε την μαγιά και αναμείξτε με τον αυγογδάρτη, μέχρι να πάρετε ένα ομοιογενές μίγμα. Προσθέστε και το αλάτι και αναμείξτε πολύ καλά, ώστε να ενσωματωθεί στο μίγμα αέρας. Η ζύμη που θα πάρετε θα είναι πολύ μαλακή και κολλώδης.
Αν θέλετε να προσθέσετε αλμυρά υλικά στις πέτολε (ελιές σε ροδέλες, τυρί τριμμένο), πρέπει να γίνει σε αυτό το στάδιο.
Σκεπάστε το μπωλ με διάφανη μεμβράνη και τοποθετήστε το σε μέρος χλιαρό (τώρα τον χειμώνα μέσα στον φούρνο με το λαμπάκι μόνο αναμμένο). Αφήστε το να σταθεί περίπου 3 ώρες, μέχρι να διπλασιαστεί τουλάχιστον σε όγκο.
Ζεστάνετε άφθονο σπορέλαιο (εγώ χρησιμοποιώ ηλιέλαιο); αν έχετε θερμόμετρο η θερμοκρασία του λαδιού πρέπει να είναι 170°C. Γιά να φτιάξετε όσο το δυνατόν πιό ομοιόμορφα λουκουμαδάκια, θα χρειαστείτε 2 μικρά κουταλάκια. Τα βουτάτε μέσα σε ένα μπωλάκι με νερό, παίρνετε με το ένα μία ποσότητα ζύμης και με το δεύτερο βοηθάτε να αποκολληθεί και την ρίχνετε μέσα στο καυτό λάδι. Τηγανίστε τις πέτολε και από τις δύο πλευρές, μέχρι να ροδίσουν ωραία. Τοποθετήστε τες επάνω σε απορροφητικό χαρτί, ώστε να στραγγίσουν το περιττό λάδι.
Σερβίρετε τις πέτολε ζεστές.
PETTOLE
(PASTA LIEVITATA FRITTA)
Le pettole sono fritelle di pasta lievitata. Preparazione abbastanza comune nel Sud, nelle regioni di Puglia, Calabria, Campania e Basilicata. Le incontrerete con vari nomi, secondo al luogo : zeppole in Irpinia, zippuli in dialetto calabrese, scorpelle a San Severo, pèttuli nel Brindisino, pìttuoe nel Leccese, pèttule nel Polentino. Ancora secondo al lugo, vengono preparate per onorare varie feste, tutte più o meno nello stasso periodo, a fine novembre o all' inizio di dicembre.
La pettole tarantine vengono preparate per la festa di Santa Cecilia. La leggenda narra che sono state inventate per caso : una massaia stava preparando il pane, e ha sentito i pastori che giravano per la città suonando le zampogne, per onore della Santa, patrona della musica e musicisti; distratta dalla musica, ha dimenticato il suo impasto che lo trovò poi lievitato troppo e non più adatto per preparare il pane. Per non buttarlo via tutto, ha pensato di prelevare dei pezzettini e friggerli in olio. Ha presentato poi queste fritelle di pane ai sui bimbi, che quando le chiesero come si chiamano ha risposto "pettel", forse dal nome delle foccacine che in zona venivano chiamate pitte (pitta in greco vengono chiamate tutte le preparazioni con pasta fillo, e le torte tradizionali che vengono cotte in teglia nel forno). Un' altra variazione della leggenda narra che la massaia ha risposto "i' cuscin' du Bambinel", cioè i cuscini di Jesù Bambino, che rimanda anche alla tradizione di addobbare per Natale proprio il giorno di Santa Cecilia e tra l' altro preparare anche il presepe.
In alcuni comni del sud-est barese, le pettole vengono preparate per la festa di Santa Caterina (25 novembre), nella zona leccese per la festa di San Martino (11 novembre), a Brindisi per la vigilia dell' Immacolata Concezione (7 dicembre) e infine a Foggia durante la vigilia di Natale (24 dicembre) o la mattina della vigilia di Capodanno (31 dicembre).
Informazioni tratte da : Wikipedia
La ricetta per la pettole è veramente molto semplice. E un impasto di pane, con alta idratazione. Il loro gusto è semi-dolce e possono essere condite con condimenti dolci o salati. Nella versione dolce, le pettole, una volta fritte, vengono cosparse di zucchero o irrorate di miele. Per la versione salata vengono aggiunte olive, pezzettini di wurstel, pancetta, formaggio, pomodorini, capperi, acciughe, baccalà o cozze crude. Le pettole sono croccanti fuori e soffici dentro.
Vengono servite rigorosamente appena fritte e ancora calde, come antipasto, spuntino o tra una portata e l' altra, o alla fine del pasto alla loro versione dolce.
Dosi : 30 pettole ca.
Difficoltà della ricetta : facile
Ingredienti : 200 gr farina 00,
100 gr semola rimacinata,
7 gr lievito di birra fresco,
250 gr acqua tiepida,
4 gr zucchero semolato,
8 gr sale fino.
per friggere : olio di semi.
Preparazione :
Stemperate il lievito all' acqua intiepidita.
Versate le farine con lo zucchero in una coppa capiente. Aggiungete gradatamente l' acqua col lievito, mescolando con una frusta. Aggiungete il sale e mescolate bene per fare incorporare dell' aria. L' impasto riuslterà molto morbido e colloso.
Se volete fare le pettole salate col ripieno, a questo punto aggiungete l'ingrediente secelto tra quelli che abbiamo già elencato sopra.
Coprite la coppa con pellicola transparente, posizionate in luogo tiepido e lasciate lievitare fino al raddoppio, per 3 ore ca.
Fate scaldate l' olio in una casseruola (se disponete il termometro, la temperatura deve raggiungete i 170°C).
Per preparare delle pettole belle rotonde come palline, utilizzate 2 cucchiaini che bagnate spesso in acqua. Con un cucchiaino prendere una quantità d' impasto e con il secondo arrotondate e aiutate a staccarsi e fare cadere nell' olio caldo. Fate friggere da tutti i lati fino a dorare. Posizionate su carta assorbente per colare l' eccesso d' olio.
Servite le pettole subito, ancora belle calde, con condimento dolce o salato o anche senza.
